Rotstraal!

We beginnen eerst met een klein stukje anatomie. De straal die je aan de onderkant van de hoef ziet bestaat uit een hoornachtige eeltlaag die groeit vanuit een lederhuid, de straallederhuid. De lederhuid is goed doorbloedt en zorgt voor de groei van de hoornachtige eeltlaag. Onder de straallederhuid bevindt zicht het straalkussen. Het straalkussen is een stevige, vetachtige substantie die samen met de straal zorgt voor demping.
Demping is dus één van de functies van de straal, maar er zijn er meer. De straal wordt ook gebruikt als tastorgaan, om te kunnen voelen of de voet veilig neergezet kan worden, en bij de werking van het hoefmechanisme. Over die laatste alleen al kan je een boek schrijven, dus we laten het hier bij het benoemen.
Als je dit zo leest heeft de straal dus best een belangrijke taak in de paardenhoef, nog belangrijker dus om het zo gezond mogelijk te houden. En daar komt rotstraal, of eigenlijk Pododermatitis, om de hoef kijken.

Met name in nattere jaargetijden ligt rotstraal op de loer. Maar waarom nou die nattere periodes?  We kunnen over het algemeen wel stellen dat we in Nederland vaak best veel paarden op kleine stukken houden. Als er dan veel regen valt, ontstaat er blubber. Die blubber zelf is niet perse de boosdoener, – tenzij paarden er natuurlijk echt de hele dag in staan – maar dat is vooral de mest en urine die in de blubber terecht komen. Als paardeneigenaar hoef ik je natuurlijk niet uit te leggen dat mest verwijderen uit blubber niet perse heel goed gaat. In combinatie met paarden die met natter weer vaak op dezelfde plekken staan om te eten krijg je dus piekbelasting in je bodem. Een natte bodem vol mest en urine met daarop een paardenhoef die onder invloed daarvan toch echt last krijgt van rotstraal.

Rotstraal is een bacteriële infectie en als je het niet ziet dan ruik je het wel. Een gezonde straal is stevig, heeft geen loszittend materiaal en heeft in het middel een ondiep kuiltje, ook wel bekend als de middelste straalgroeve. Een straal met rotstraal is vaak zacht, heeft losse flapjes, stinkt, heeft soms wat zwarte pruttel en als het erg is – een hele diepe middelste straalgroeve –.  Als je bedenkt dat onder dat laagje eeltachtig materiaal een goed doorbloedde lederhuid zit kan je je misschien ook wel voorstellen dat als de rotstraal heel diep zit, deze ook heel pijnlijk kan zijn. En ook die pijn is een belangrijke reden om rotstraal te behandelen. En liever nog, te voorkomen! Een pijnlijke straal kan ervoor zorgen dat je paard kreupel is, staakt tijdens het werk, op de teen land in plaats van de hiel en compenseert in het lichaam om maar wel te blijven bewegen. Langdurige compenstatie is niet gezond, nooit, ook niet een beetje.

Dus….
het belangrijkste is het voorkomen van rotstraal. En hoewel dat soms echt wel moeilijk is, zijn er een aantal zaken die de kans op rotstraal verkleinen:

- Schone, het liefst droge ondergrond in de huisvesting.
Moeilijk? Ja! Onmogelijk? Nee! Al is het maar voor een aantal uur per dag. De hoeven krijgen de kans om te drogen en als je ze behandeld krijgt het gebruikte product de kans om in te trekken en zijn werk te doen. Droge ondergrond kan een stukje stoeptegels, rubber matten, paddockmatten of misschien zelfs een stal zijn -mits schoon-.

- Bewegen
Bewegen kan op verschillende manieren. Soms is het even creatief bedenken hoe dan. Daag je paard of pony uit in zijn of haar leefomgeving op onderzoek uit te gaan of te bewegen van voerplek naar voerplek ipv steeds op dezelfde plek te hangen. Bewegen over harde ondergronden stimuleert de doorbloeding en de hoefgezondheid!

- Regelmatig bekappen
Ja, 1 keer per kwartaal is ook regelmatig maar dat is natuurlijk niet wat ik bedoel. Met regelmatig bedoel ik 4 – 6 weken maximaal om verschillende redenen. Met een korte bekapinterval zie je veranderingen snel en kun je snel ingrijpen mocht dat nodig zijn.  Met een korte bekapinterval houdt je de hoef zoveel mogelijk in balans. Hoe beter de balans hoe beter de doorbloeding en de functies van de hoef. En met een korte bekapinterval voorkom je druk op de verkeerde plekken zodat de doorbloeding bemoeilijkt wordt. Denk aan teveel zoolmateriaal, te hoge steunsels en een te lange hoefwand.

- Voeding
Ook als is deze als onderwerp het meest lastig, het speelt toch echt een rol. Onjuiste voeding geeft een ongezonde darmflora en dat zie je terug in je hele paard. De weerstand is dan vaak verminderd en een bacteriele infectie is dan lastig te bestrijden. Vecht je al lang tegen rotstraal en zijn alle andere zaken op orde? Neem dan je voeding eens onder de loep. Vaak is daar nog winst te behalen.

Het achterhalen van de oorzaak van de rotstraal is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Je kan nog zo fanatiek behandelen, als je de oorzaak niet kan aanpakken dan is het vaak net zoiets als “dweilen met de kraan open”. Behandelen kan daarnaast op verschillende manieren, Daar komen we later op terug!